♦️दिवाळी शॉपिंगसाठी डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्ड, UPI आणि वॉलेट्स वापरताना घ्यावयाची खबरदारी

 

♦️दिवाळी शॉपिंगसाठी डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्ड, UPI आणि वॉलेट्स वापरताना घ्यावयाची खबरदारी

 वृत्त एकसत्ता न्यूज 

संग्राहक : आकाश भाग्यवंत नायकुडे 

मुंबई दिनांक 22/10/ 2024 : दिवाळी हा खरेदीचा सण आहे आणि यावेळी लोक विविध प्रकारच्या वस्तू आणि सेवा ऑनलाइन तसेच ऑफलाइन खरेदी करतात. आजच्या डिजिटल युगात, अनेकजण डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्ड, UPI, आणि वॉलेट्सचा वापर करून खरेदी करतात. परंतु, या सुविधांचा वापर करताना काही खबरदारी घेणे गरजेचे आहे, अन्यथा फसवणुकीचे धोके संभवू शकतात. या लेखात विविध पेमेंट माध्यमांचा वापर करताना कोणती खबरदारी घ्यावी, हे सविस्तरपणे समजावून सांगण्याचा प्रयत्न केला आहे.

1. डेबिट कार्ड आणि क्रेडिट कार्ड वापरताना घ्यावयाची खबरदारी

   - **सुरक्षित वेबसाइट किंवा ऍपचा वापर करा:

खरेदी करताना फक्त अधिकृत आणि सुरक्षित वेबसाइट किंवा मोबाइल ऍप वापरा. वेबसाइटची URL नेहमी 'https://' ने सुरू होते हे तपासा.

   - **OTP आणि CVV गोपनीय ठेवा: OTP किंवा CVV नंबर कधीही कोणाबरोबर शेअर करू नका. फसवणूक करणारे हे नंबर विचारून फसवण्याचा प्रयत्न करू शकतात.

  - **SMS आणि ईमेल अलर्ट: आपल्या बँकेकडून SMS किंवा ईमेल अलर्ट सुरु ठेवा, ज्यामुळे प्रत्येक व्यवहाराची माहिती मिळेल आणि संशयास्पद व्यवहार ओळखता येईल. 

कार्डचा गैरवापर निदर्शनास आल्यास तत्काळ संबंधित बँकेला कळवा, कार्डच्या मागे असलेल्या Hotlisting नंबर वर संपर्क करुन कार्ड तत्काळ ब्लॉक करू शकता.

  - **कॉन्टॅक्टलेस पेमेंट वापराचे धोके:

कॉन्टॅक्टलेस पेमेंट करताना रक्कम किती आहे, याची खात्री करून घ्या. अशा व्यवहारात रक्कम सहज चुकीची होऊ शकते.

 2. **UPI (युनिफाइड पेमेंट इंटरफेस) वापरताना घ्यावयाची खबरदारी

   - **फक्त अधिकृत UPI ऍप वापरा:

फक्त अधिकृत UPI ऍप्स वापरा उदाहरणार्थ Google Pay, PhonePe, Paytm, Amazon Pay आदी.

फसवणूक टाळण्यासाठी अप्रमाणित ऍप्स पासुन दूर रहा.

   - **QR कोड स्कॅन करताना काळजी

केवळ विश्वासार्ह व्यक्ती किंवा दुकानाचा QR कोड स्कॅन करा. संशयास्पद QR कोड वापरून फसवणूक होऊ शकते.

 - **UPI पिन कधीही शेअर करू नका:

आपला UPI पिन कुणालाही देऊ नका. बँक किंवा UPI ऍप्स कधीही पिन विचारत नाहीत.

 3. वॉलेट्स वापरून खरेदी करताना घ्यावयाची काळजी 

   - **वॉलेट मध्ये मर्यादित रक्कम ठेवा:

फसवणुकीचा धोका कमी करण्यासाठी वॉलेट मध्ये आवश्यक तेवढीच रक्कम ठेवा.

  - **कृपया वॉलेटला सुरक्षित पासवर्ड ठेवा:

वॉलेटला नेहमी जटिल पासवर्ड ठेवा आणि वेळोवेळी पासवर्ड बदलत राहा. 

 - **व्यवहार तपासा:

प्रत्येक वॉलेट व्यवहार नंतर लगेच तपासा, अनधिकृत व्यवहारास त्वरित बँकेला कळवा.

 4. सामान्य खबरदारीचे उपाय 

   - **फिशिंग (फसव्या आमिष दाखवणाऱ्या) ईमेल किंवा मेसेज पासून सावध रहा:

बँक किंवा पेमेंट सेवा पुरवठादाराकडून आलेल्या ईमेल किंवा मेसेजमध्ये असलेले लिंक्स क्लिक करू नका. 

नेहमी अधिकृत वेबसाइटवरूनच लॉगिन करायला प्राधान्य द्यावे.

   - पब्लिक Wi-Fi वापरताना सावध रहा: पब्लिक Wi-Fi वापरताना ऑनलाईन पेमेंट करणे टाळा कारण सार्वजनिक नेटवर्कवर फसवणुकीचा धोका अधिक असतो.

   - नियमित बँक स्टेटमेंट तपासा:

 बँक खाते आणि क्रेडिट कार्ड स्टेटमेंट नियमितपणे तपासा, कोणत्याही संशयास्पद व्यवहाराबाबत बँकेला त्वरित माहिती द्या.

 निष्कर्ष:

दिवाळीच्या सणात खरेदी करताना डिजिटल पेमेंटचे विविध पर्याय जसे की डेबिट कार्ड, क्रेडिट कार्ड, UPI आणि वॉलेट्स वापरणे सोयीचे असले तरी त्यासोबत फसवणुकीचे धोकेही असतात. या लेखात दिलेल्या सूचना आणि खबरदारीचे उपाय पालन केल्यास, आपण आपल्या आर्थिक व्यवहारांचे संरक्षण करू शकता आणि सुरक्षितपणे खरेदीचा आनंद लुटू शकता. योग्य काळजी घेतल्यास, दिवाळीच्या सणात आर्थिक नुकसान होण्याची शक्यता कमी होते आणि आपण सुरक्षित, आनंददायी खरेदीचा अनुभव घेऊ शकता.

शुभ दिवाळी आणि सुरक्षित खरेदीच्या शुभेच्छा!

लेखक:  नंदन पंढरीनाथ दाते

Professional Financial Advisor, 

Financial Risk Advisor, Digital Transformation Consultant BFSI.